16. If trong C++

Quan điểm riêng của chúng tôi thì lập trình nói chung là những hành động liên tiếp ra các quyết định:

• Nên làm việc A hay làm việc B?
• Nên chọn C hay D?
• Nên ra quyết định E hay F?

Vài ví dụ:

 

• Một việc mà có lẽ rất nhiều người trong chúng ta làm hàng ngày là gửi tin nhắn, sau khi chúng ta soạn tin nhắn xong, nếu chúng ta không nhấn nút Send thì chương trình sẽ không làm gì, tin nhắn sẽ không được gửi. Nói cách khác, chương trình chờ đợi chúng ta ra quyết định Gửi hay Không Gửi?

• Mọi trang web, ví dụ như Đất Việt Lập Trình đâu đó sẽ có những nút kiểu như "xem tiếp", "phần tiếp theo"...Trang web sẽ không làm gì cho đến khi chúng ta nhấn vào nút hay đường link "xem tiếp". Nói cách khác, trang web chờ đợi người sử dụng ra quyết định xem tiếp hay không?

• ...

Dù website hay chương trình gửi tin nhắn được viết bằng ngôn ngữ gì thì hầu như đều hỗ trợ các điều kiện logic thông thường trong toán học:

 Nhỏ hơn: a < b
 Nhỏ hơn hoặc bằng: a <= b
 Lớn hơn: a > b
 Lớn hơn hoặc bằng: a >= b
 Bằng a == b
 Không bằng: a != b

Chúng có thể sử dụng các điều kiện này để thực hiện các hành động khác nhau cho các quyết định khác nhau. Giả sử bạn qui định khi người dùng nhấn nút Send trong phần mềm nhắn tin thì trả về giá trị là 1. Bạn có thể viết lệnh tương tự thế này:

• Nếu hàm xyz() trả về giá trị bằng 1: Gửi tin nhắn

• Nếu không: Không làm gì

Câu lệnh if

 

Cú pháp:

if(điều_kiện){
    //Các câu lệnh
}

 

Sử dụng câu lệnh if để chỉ định khối mã C++ sẽ được thực thi nếu điều kiện là đúng.

Lưu ý rằng if là chữ thường. Chữ in hoa (If hoặc IF) sẽ phát sinh lỗi. Chúng ta sẽ sử dụng IDE Online để tiếp tục hành trình...tào lao!

Chúng ta thêm đoạn code sau vào chương trình. Đoạn mã nhằm kiểm tra hai giá trị để tìm hiểu xem 20 có lớn hơn 18 hay không. Nếu điều kiện đúng, sẽ in ra là 20 lon hon 18.

    if (20 > 18) {
    cout << "20 lon hon 18";
    }

Chương trình của chúng ta hiện tại:

#include <iostream>
#include <iomanip>

using namespace std;
//typedef long long ll;
//#define ll long long
using ll = long long;
#define greet cout << "Dat Viet Lap Trinh" << endl;
typedef int arr[3];
 

int main(){
    greet;
    int a = 123;
    int soTien;
    int soNam;
    int  tongSoTien;
    int x = 15 < 25 ? 100 : 200;
    int diBien1= (10 < 20) && (20 >= 20);
    int diBien2= (10 > 20) || (20 < 10);
    long long b = 1234567890;
    float c = 2.3456;
    double d = 2.3456789;
    char kitu= 'A';
    char Ten;
    bool check = true;
    a +=10;
    ll g = 1234567890;
    arr array1{ 1 , 2, 3};
    cout << "Gia tri cua a : " << a << endl;
    cout << "Gia tri cua b : " << b << endl;
    cout << "Gia tri cua c : " << c << endl;
    cout << "Gia tri cua d : " << d << endl;
    cout << "Gia tri cua kitu : " << kitu << endl;
    cout << "Gia tri cua check : " << check << endl;
    cout << "Gia tri cua check : " << boolalpha << check << endl;
    cout << "Gia tri cua c : " << fixed << setprecision(2) << c << endl;
    cout << "Gia tri cua d : " << fixed << setprecision(4) << d << endl;
    cout << setw(12) << setfill('0') << a << endl;
    cout << setw(12) << setfill(' ') << "Dat Viet" << endl;
    cout << "Nhap tên của bạn, chỉ một chữ A,B,C :  "<< endl;
    cin >> Ten;
    cout << "Ten ban la : " << Ten << endl;
    cout << "Nhap so tien gui hang thang :  "<< endl;
    cin >> soTien;
    cout << "Nhap so nam tiet kiem :  "<< endl;
    cin >> soNam;
    tongSoTien = (soTien * 12) * soNam;
    cout << "Xin chao, " << Ten << ". Sau " << soNam << " nam tich luy. Ban da tiet kiem dươc tong so tien là: " << tongSoTien << endl;
    cout << "Gia tri cua x : " << x << endl;
    cout << "Gia tri cua diBien1 : " << diBien1 << ". Gia tri cua diBien2 : " << diBien2 << endl;
    cout << "Gia tri cua diBien1 : " << boolalpha << diBien1 << ". Gia tri cua diBien2 : " << boolalpha << diBien2 << endl;
    cout << (100 > 50) << endl;
    cout << (20 <= 30) << endl;
    cout << (80 >= 100) << endl;
    cout << "Gia tri cua g : " << g << endl;
    greet;
    if (20 > 18) {
    cout << "20 lon hon 18";
    }

}

Bấm Run để chạy chương trình

 

 

Để hoành tráng hơn, chúng ta sử dụng 2 biến số nguyên, thêm 2 biến sau vào chương trình:

int so1 = 20;
int so2 = 18;

Đồng thời thêm lệnh if sau (chúng ta cứ thêm thoải mái, vì chương trình của ta là...tào lao mà!)

if (so1 > so2) {
  cout << "so1 lon hon so2";
}

Chương trình hiện tại sẽ như sau

#include <iostream>
#include <iomanip>

using namespace std;
//typedef long long ll;
//#define ll long long
using ll = long long;
#define greet cout << "Dat Viet Lap Trinh" << endl;
typedef int arr[3];
 

int main(){
    greet;
    int a = 123;
    int soTien;
    int soNam;
    int  tongSoTien;
    int x = 15 < 25 ? 100 : 200;
    int diBien1= (10 < 20) && (20 >= 20);
    int diBien2= (10 > 20) || (20 < 10);
    long long b = 1234567890;
    float c = 2.3456;
    double d = 2.3456789;
    char kitu= 'A';
    char Ten;
    bool check = true;
    a +=10;
    ll g = 1234567890;
    arr array1{ 1 , 2, 3};
    int so1 = 20;
    int so2 = 18;
    cout << "Gia tri cua a : " << a << endl;
    cout << "Gia tri cua b : " << b << endl;
    cout << "Gia tri cua c : " << c << endl;
    cout << "Gia tri cua d : " << d << endl;
    cout << "Gia tri cua kitu : " << kitu << endl;
    cout << "Gia tri cua check : " << check << endl;
    cout << "Gia tri cua check : " << boolalpha << check << endl;
    cout << "Gia tri cua c : " << fixed << setprecision(2) << c << endl;
    cout << "Gia tri cua d : " << fixed << setprecision(4) << d << endl;
    cout << setw(12) << setfill('0') << a << endl;
    cout << setw(12) << setfill(' ') << "Dat Viet" << endl;
    cout << "Nhap tên của bạn, chỉ một chữ A,B,C :  "<< endl;
    cin >> Ten;
    cout << "Ten ban la : " << Ten << endl;
    cout << "Nhap so tien gui hang thang :  "<< endl;
    cin >> soTien;
    cout << "Nhap so nam tiet kiem :  "<< endl;
    cin >> soNam;
    tongSoTien = (soTien * 12) * soNam;
    cout << "Xin chao, " << Ten << ". Sau " << soNam << " nam tich luy. Ban da tiet kiem dươc tong so tien là: " << tongSoTien << endl;
    cout << "Gia tri cua x : " << x << endl;
    cout << "Gia tri cua diBien1 : " << diBien1 << ". Gia tri cua diBien2 : " << diBien2 << endl;
    cout << "Gia tri cua diBien1 : " << boolalpha << diBien1 << ". Gia tri cua diBien2 : " << boolalpha << diBien2 << endl;
    cout << (100 > 50) << endl;
    cout << (20 <= 30) << endl;
    cout << (80 >= 100) << endl;
    cout << "Gia tri cua g : " << g << endl;
    greet;
    if (20 > 18) {
    cout << "20 lon hon 18"<<endl;
    }
    if (so1 > so2) {
    cout << "so1 lon hon so2"<<endl;
    }
 
     

}

Bấm Run để chạy chương trình:

Trong ví dụ trên, chúng ta sử dụng hai biến so1 và so2 để kiểm tra xem so1 có lớn hơn so2 hay không (sử dụng toán tử >). Vì so1 là 20 và so2 là 18 và chúng ta biết rằng 20 lớn hơn 18 nên chúng ta in ra màn hình rằng "so1 lon hon so2".

Phần tiếp theo

Phần trước